Η οικονομετρία αποτελεί βασικό μάθημα σε όλα τα τμήματα οικονομικών επιστημών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για την εξάσκηση των φοιτητών, η χρήση υπολογιστών και ειδικών πακέτων λογισμικού για την στατιστική ανάλυση οικονομικών δεδομένων αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας της. Οι υπάρχουσες λύσεις για την υποστήριξη τέτοιων δραστηριοτήτων δεν εντάσσονται ομαλά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Αντικείμενο του έργου είναι η υποστήριξη των υπολογιστικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το μάθημα της οικονομετρίας ώστε αυτές να ενταχθούν ομαλά στην ελληνική εκπαιδευτική διαδικασία. Προς τούτο, το έργο προτείνει τον πλήρη εξελληνισμό του μοναδικού υπάρχοντος λογισμικού ανοιχτού κώδικα οικονομετρικής ανάλυσης GRETL - GNU Regression, Econometric and Time-Series Library (http://gretl.sourceforge.net/). Το παραδοτέο του έργου είναι το πλήρως εξελληνισμένο πακέτο λογισμικού GRETL που αποτελείται από:

1. τον πηγαίο κώδικα του GRETL, μαζί με πρόγραμμα αυτόματης εγκατάστασης για τα περιβάλλοντα Windows και LINUX
2. όλα τα εγχειρίδια χρήσης του GRETL
3. αρχεία έτοιμων δεδομένων από την Ελληνική Οικονομία.

Η οικονομετρία κάνει χρήση στατιστικών μεθόδων για την ανάλυση εμπειρικών δεδομένων οικονομικού ενδιαφέροντος. Η διδασκαλία της οικονομετρίας απαιτεί την εμπλοκή των φοιτητών σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την χρήση προχωρημένων μαθηματικών και ειδικότερα στατιστικών εργαλείων πάνω σε πραγματικά οικονομικά δεδομένα. Γι΄αυτόν τον λόγο, όλα τα τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ όπου διδάσκεται το μάθημα της οικονομετρίας εξοπλίζουν τα υπολογιστικά τους συστήματα με ειδικά πακέτα λογισμικού όπου οι φοιτητές μπορούν να εξασκηθούν στη χρήση στατιστικών μεθόδων για την ανάλυση οικονομικών δεδομένων. Στα πακέτα λογισμικού τα οποία υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα και χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της διδασκαλίας της οικονομετρίας συγκαταλέγονται τα: Eviews, MicroFit, Stata και SPSS. Ωστόσο, τα διαθέσιμα λογισμικά δεν εντάσσονται ομαλά στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό οφείλεται στους εξής λόγους:

• διατίθενται με σκοπό την έρευνα ή την αξιοποίησή τους από υψηλά εξειδικευμένες εταιρείες οικονομικών μελετών και όχι τη διδασκαλία
• το λογισμικό και τα εγχειρίδια τους διατίθενται μόνο στα Αγγλικά, δημιουργώντας δυσκολίες στην αντιστοίχιση με τις έννοιες που συναντώνται στα συγγράμματα που διανέμονται στους φοιτητές
• είναι εμπορικά που υποχρεώνει την προμήθεια αδειών χρήσης και την απαγόρευση διάθεσής τους προς τους φοιτητές (για να τα εγκαταστήσουν σε δικούς τους υπολογιστές)
• δυσκολεύουν ή κάνουν αδύνατη την ενσωμάτωση και διάθεση δεδομένων (data sets) από την Ελληνική Οικονομία, που αποδεικνύεται ανασταλτικός παράγοντας για την κατανόηση της σημασίας της οικονομετρίας για τους φοιτητές στην Ελλάδα.

Όσο αφορά το λογισμικό ελεύθερου/ανοιχτού κώδικα, το μόνο διαθέσιμο οικονομετρικό λογισμικό που μπορεί να στηρίξει την εκπαιδευτική διαδικασία είναι το GRETL. Το λογισμικό GRETL περιέχει εντυπωσιακό αριθμό έτοιμων πακέτων οικονομικών δεδομένων από ευρέως χρησιμοποιούμενα σε προπτυχιακές (και ορισμένα και μεταπτυχιακές σπουδές) συγγράμματα Οικονομετρίας στις ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο. Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό είναι μοναδικό στο λογισμικό GRETL. Ως παράδειγμα αναφέρουμε:

• Επιλεγμένα σύνολα δεδομένων από το βιβλίο `Econometric Analysis`_http://pages.stern.nyu.edu/~wgreene/Text/econometricanalysis.htm του William Greene
• Ramu Ramanathan, `Introductory Econometrics with Applications`_http://econ.ucsd.edu/~rramanat/embook5.htm
• Jeffrey Wooldridge, `Introductory Econometrics: A Modern Approach`_http://www.swlearning.com/economics/wooldridge/wooldridge2e/wooldridge2e.html
• James Stock and Mark Watson, `Introduction to Econometrics`_http://wps.aw.com/aw_stockwatsn_economtrcs_1
• Damodar Gujarati, `Basic Econometrics`_http://www.mhhe.com/economics/gujarati4/
• Christopher Dougherty, `Introduction to Econometrics`_http://www.oup.com/us/catalog/general/subject/Economics/Econometrics/?view=usa&ci=9780199280964
• Russell Davidson and James MacKinnon,` Econometric Theory and Methods`_http://www.econ.queensu.ca/ETM/
• Marno Verbeek, `Guide to Modern Econometrics`_http://www.econ.kuleuven.ac.be/gme/
• Gary Koop’s `Analysis of Economic Data`_http://eu.wiley.com/legacy/wileychi/koopdata2ed/
• Hill, Griffiths and Lim: Lee Adkins provides GRETL datasets and scripts for the third edition of Principles of Econometrics. A companion free pdf book is provided too: `Using gretl for Principles of Econometrics`_http://www.learneconometrics.com/gretl/ebook.pdf .

Επιπλέον το GRETL έχει χρησιμοποιηθεί ευρεώς για τη διδασκαλία της Οικονομετρίας σε πανεπιστήμια του εξωτερικού [Baiocchi2003], [Mixon2006], [Rosenblad2008], [Yalta2007], [Adkins2009].

Στόχος μας είναι ο πλήρης εξελληνισμός του λογισμικού ανοιχτού κώδικα GRETL ώστε να υιοθετηθεί ως κύριο εργαλείο διδασκαλίας του μαθήματος της οικονομετρίας και να συμβαδίζουν η θεωρητική μελέτη του μαθήματος με τις εργαστηριακές δραστηριότητες στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών. Στόχος είναι επίσης το λογισμικό GRETL να υιοθετηθεί και από τα περισσότερα τμήματα ΑΕΙ που διδάσκουν το συγκεκριμένο μάθημα. Για παράδειγμα,

• Οικονομικό Παν/μιο Αθηνών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Πειραιά, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Κρήτης, Τμήμα οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Μακεδονίας, Τμήμα οικονομικών Επιστημών
• Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Θεσσαλίας, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Ιωαννίνων, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
• Παν/μιο Πελοποννήσου, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Το λογισμικό GRETL (GNU Regression, Econometric and Time-Series Library) αποτελεί το μοναδικό ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα με αντικείμενο την Οικονομετρία. Το λογισμικό μπορεί να εγκατασταθεί σε περιβάλλον λειτουργικού συστήματος Windows και Linux. Παρέχει εξαιρετικές διδακτικές ευκολίες στην διδασκαλία του μαθήματος της Οικονομετρίας καθώς περιέχει μεγάλο αριθμό έτοιμων αρχείων δεδομένων τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν από τον διδάσκοντα. Επίσης παρέχει σημαντικές ευκολίες στην ομαδοποίηση εντολών σε αρχεία (scripts) τα οποία μπορούν εύκολα να αναπαραχθούν από τους διδασκόμενους. Έτσι μία ολόκληρη διάλεξη ή ένα συγκεκριμένο οικονομετρικό παράδειγμα μπορούν να αναπαραχθούν εύκολα είτε από άλλους διδάσκοντες είτε από τους φοιτητές/τριες μετά το πέρας του μαθήματος. Επιπλέον, το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό επιτρέπει τη συνεχή βελτίωση του υλικού κατόπιν διαβούλευσης με τους διδασκόμενους ή άλλους διδάσκοντες. Τέλος το λογισμικό επιτρέπει τη δημιουργία καινούργιων συναρτήσεων οι οποίες μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα στο GRETL παρέχοντας παράθυρα εργασίας τα οποία δεν χρειάζεται να κατασκευάσει ο ίδιος ο χρήστης (function packaging). Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί, ότι το λογισμικό GRETL ήδη διατίθεται σε 9 γλώσσες (πέραν της Αγγλικής) στις οποίες συγκαταλέγονται: Ισπανική, Γαλλική, Ιταλική, Τουρκική, Γερμανική, Πορτογαλική κ.α Ο εξελληνισμός του λογισμικού ανοιχτού κώδικα GRETL θα ωφελήσει σημαντικά τόσο τους φοιτητές όσο και τους διδάσκοντες. Για τους μεν φοιτητές, θα βοηθήσει στην κατανόηση και χρήση εννοιών της οικονομετρίας αλλά και θα παρέχει ολοκληρωμένο λογισμικό που θα μπορούν να εγκαταστήσουν σε δικούς τους προσωπικούς υπολογιστές. Για τους διδάσκοντες, θα δώσει τη δυνατότητα προσαρμογής του εργαλείου στα δεδομένα της Ελληνικής Οικονομίας.

1. Ελληνικές σελίδες για το λογισμικό GRETL, που θα φιλοξενηθούν στη επίσημη ιστοσελίδα του έργου, http://gretl.sourceforge.net/ .
2. Ελληνοποιημένο λογισμικό ανοιχτού κώδικα GRETL, μαζί με λογισμικό για αυτόματη εγκατάστασή του στα περιβάλλοντα Windows και LINUX.
3. Μετάφραση οδηγού χρηστών, Gretl User’s Guide, (233 σελίδες).
4. Μετάφραση πίνακα εντολών Gretl, Command Reference (116 σελίδες).
5. Αρχείο έτοιμων δεδομένων από την Ελληνική Οικονομία (μικροοικονομικά, μακροοικονομικά και χρηματοοικονομικά δεδομένα) το οποίο θα εγκαθίσταται στην ήδη υπάρχουσα βάση δεδομένων του GRETL μέσω ενός ειδικού λογισμικού, σύμφωνα με τα πρότυπα του GRETL

• [Baiocchi2003] Baiocchi G, Distaso W., (2003). “gretl: Econometric Software for the GNU Generation”. Journal of Applied Econometrics, 18, 1, 105 - 110.
• [Mixon2006] Mixon J.W., Smith R.J., (2006). “Teaching Undergraduate Econometrics with gretl”. Journal of Applied Econometrics, 21, 7, 1103 - 1107.
• [Rosenblad2008] Rosenblad A., (2008). “gretl 1.7.3”. Journal of Statistical Software, Volume 25, Software Review 1, 1 - 14.
• [Yalta2007] Yalta A.T., Yalta A.Y., (2007). “gretl 1.6.0 and its Numerical Accuracy”. Journal of Applied Econometrics, 22, 4, 849 - 854.
• [Adkins2009] Adkins, L.C., (2009). Using gretl for Principles of Econometrics, 3rd Edition: Version 1.21, http://www.LearnEconometrics.com/gretl/ebook.pdf .