Στο πλαίσιο συζητήσεων μεταξύ των υποστηρικτών και των επικριτών του ΕΛ/ΛΑΚ επανέρχεται συχνά το ζήτημα της εκτίμησης του πραγματικού αριθμού των ενεργών έργων ΕΛ/ΛΑΚ. Ενώ με μία ματιά στον κύριο χώρο αρχείων (sourceforge.net) ανευρίσκονται περισσότερα από 100.000 έργα, μια δεύτερη ματιά σε βάθος αναδεικνύει ότι ένας σημαντικός αριθμός έργων είτε έχουν εγκαταλειφθεί είτε δεν παρουσιάζουν σημαντική εξέλιξη.

Με σκοπό την απόκτηση αντικειμενικών εκτιμήσεων, οι συντάκτες του παρόντος έργου διενήργησαν αρχικά έρευνα στους κύριους χώρους αρχείων και σε διαδικτυακές πύλες ανακοίνωσης ΕΛ/ΛΑΚ. Επίσης, οι συντάκτες έθεσαν αυστηρό προαπαιτούμενο ενεργούς δραστηριότητας, και ειδικότερα δείκτη ενεργούς δραστηριότητας από 80 έως 100%, καθώς και τουλάχιστον μία κυκλοφορία αρχείου τους τελευταίους 6 μήνες. Από τα συνολικά 155.959 έργα μόνο 10.656 (6,8%) είναι ενεργά (χρησιμοποιώντας βεβαία τον αυστηρό ορισμό, καθώς αποδεικνύεται ότι εάν τεθεί όρος της κυκλοφορίας ενός τουλάχιστον αρχείου εντός του έτους το ποσοστό ενεργών έργων αυξάνεται σε 9,2%, δηλαδή 14.455 έργα).

Εντούτοις, παρότι το Sourceforge μπορεί να θεωρηθεί ο μεγαλύτερος ενιαίος χώρος ΕΛ/ΛΑΚ, δεν αποτελεί τη μόνη πιθανή πηγή έργων ΕΛ/ΛΑΚ, καθώς υπάρχουν και άλλες βιβλιοθήκες όπως berliOS, Savannah, Gna! που προέρχονται από την αρχική έκδοση του sourceforge και βασίζονται σε αναγεγραμμένη έκδοση που ονομάζεται gForge(21). Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης έχει ως εξής:

Η αξιολόγηση δίνει ως αποτέλεσμα σύνολο 23.948 έργων στο οποίο χρησιμοποιώντας δείγμα 100 πράξεων βρέθηκε παρόμοιος αριθμός ενεργών έργων (μεταξύ 8 και 10%).

Το επόμενο βήμα είναι η εκτίμηση του αριθμού των έργων ΕΛ/ΛΑΚ που φιλοξενούνται σε αυτούς τους δικτυακούς τόπους και γι αυτή την αξιολόγηση ελήφθη υπόψη το σύνολο της βάσης FreshMeat(23), όπως έχει γίνει η επεξεργασία από το έργο FLOSSmole(24). Διαπιστώθηκε ότι τα έργα που έχουν ιστοσελίδα σε περισσότερους από ένα δικτυακό τόπο ανέρχονται στο 23% του συνόλου. Αυτή η καταμέτρηση μπορεί να θεωρηθεί μεροληπτική εξαιτίας του γεγονότος ότι η πιθανότητα ανακοίνωσης ενός έργου ΕΛ/ΛΑΚ στο FreshMeat δεν ισχύει για όλα τα έργα. Διότι, έργα στην αγγλική γλώσσα και προσανατολισμένα σε ευρύ κοινό έχουν περισσότερες πιθανότητες καταγραφής τους στη λίστα. Για τον λόγο αυτό οι συντάκτες της μελέτης προέβησαν σε αναζήτηση μη αγγλόφωνων forges και λογισμικού που δεν εξειδικεύεται σε συγκεκριμένο πεδίο χρησιμοποιώντας στοιχεία από προηγούμενα έργα Τεχνολογίας της Κοινωνίας της Πληροφορικής (iST) όπως το SPIRIT και AMOS.

Διαπιστώσαμε ότι τα μη αγγλόφωνα έργα δεν αντιπροσωπεύονται επαρκώς στο FreshMeat αλλά αγνοούνται, καθώς δεν είναι σαφής η συνολική “επιχειρηματική ετοιμότητα” των έργων αυτών, αφού ενδεχομένως δεν υπάρχουν διαθέσιμες μεταφράσεις ή ανταποκρίνονται σε νομικό περιβάλλον συγκεκριμένης χώρας. Παράλληλα τα καθετοποιημένα έργα υποαντιπροσωπεύονται, ειδικά σε σχέση με έργα σε επιστημονικό και τεχνικό πεδίο, η πιθανότητα των οποίων να συμπεριληφθούν είναι δέκα φορές χαμηλότερη απ’ ό,τι στα λογισμικά άλλων ειδών. Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα του Spirit, δειγματοληψία ανακοινώσεων έργων σε εξειδικευμένες ταχυδρομικές λίστες και βιβλιοθήκες από τα μεγαλύτερα ή πιο γνωστά έργα (όπως το αρχείο CRAN, που φιλοξενεί βιβλιοθήκες για τη γλώσσα R στη στατιστική που φιλοξενεί 1195 έργα) καταλήξαμε σε χαμηλότερο όριο εκτιμήσεων, δηλαδή σε περίπου 12.000 “καθετοποιημένα” και εξειδικευμένα έργα.

Συνεπώς, καταλήξαμε σε χαμηλότερη αξιολόγηση περίπου 195.000 έργων από τα οποία υπολογίζεται ότι το 7% είναι ενεργά και άρα τα ενεργά έργα ανέρχονται σε 13.000 περίπου. Από αυτά τα έργα εκτιμάται (με τη χρήση δεδομένων από το Slashdot, FreshMeat και τους μεγαλύτερους δικτυακούς τόπους (Gforge) ότι το 36%, δηλαδή, 5.000 έργα εμπίπτουν στο στάδιο ωριμότητας και σταθερότητας, ώστε να μπορούν να θεωρηθούν κατάλληλα για ΜΜΕ, καθώς πρόκειται για κοινότητες ΕΛ/ΛΑΚ με σταθερές και πρόσφατες εκδόσεις.

Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτός ο αριθμός αποτελεί το κατώτατο όριο στο οποία καταλήξαμε με βάση συγκεκριμένες παραδοχές. Παράλληλα, στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτής δεν προβήκαμε σε εκτίμηση των έργων που δεν είναι καταχωρημένα στους δικτυακούς τόπους ανακοινώσεων (ακόμα και σε διαδικτυακές πύλες κάθετων εφαρμογών). Η μη εκτίμηση αυτή υπήρξε εσκεμμένη, καθώς θα ήταν δύσκολη η εκτίμηση της αξιοπιστίας τέτοιου μέτρου. Εξάλλου, η “ύπαρξη” ενός έργου και η πιθανότητα αδιάλειπτης συμμετοχής της κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ σε αυτό ελαττώνεται στην περίπτωση που είναι εκ των προτέρων δύσκολη η ανεύρεση πληροφοριών για το έργο. Αυτό σημαίνει ότι η υιοθέτηση ενός έργου “εκτός των ορίων αυτών” δεν αποτελεί επιθυμητή πρακτική για τις ΜΜΕ.

21.Έγινε επισήμανση στους συγγραφείς ότι κατ’αυτόν τον τρόπο είναι πιθανή η διπλή καταγραφή των έργων που μετακινούνται από έναν τόπο σε άλλον. Η αλήθεια είναι ότι “το παλαιό έργο” καθίσταται ανενεργό και μετακινείται από την καταμέτρηση και γιαυτό ο κίνδυνος περιορίζεται σε όσα μετακινήθηκαν κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο. (Καθώς η μετακίνηση δεν συνηθίζεται, πρόκειται για ελάχιστο αριθμό έργων που δεν επηρεάζει τα συνολικά ποσοστά).

22. Όπως αναφέρεται στην καταμέτρηση του δικτυακού τόπου GForge http://gforge.org/docman/view.php/1/52/gforge-sites.html// 23.Πρόκειται για δημοφιλή διαδικτυακή πύλη http://www.freshmeat.net//

24.Πρόκειται για συνεργατική συλλογή και ανάλυση των δεδομένων ΕΛ/ΛΑΚ, http://ossmole.sourceforge.net//